Orta Doğu okumaları

Orta Doğu Okumaları - 1 Afganistan'ın izini sürmek. Dr. Töre Sivrioğlu ile konuşuyoruz!

14 Eyl 2025

Yayın Özeti

Hediye Levent'in sunuculuğunda ve konuk Ulaş Töre Sivrioğlu ile birlikte gerçekleştirilen bu yayında, Afganistan'ın yakın tarihine odaklanan kitap, film ve müzik önerileri ele alındı. Program, Afganistan'ın Sovyet işgali döneminden Taliban'a uzanan süreçteki siyasi ve toplumsal dinamikleri anlatan kaynakların tanıtımını içeriyor. Öne çıkan kitaplar arasında Svetlana Alexievich'in Çinko Çocukları, Abdullah Azzam'ın İlahi Yardımları ve Erdem Beyazıt'ın gözlemlerini aktardığı çalışmalar yer aldı. Ayrıca, Oliver Roy gibi yazarların analizleri ve batılı gazetecilerin perspektifleri değerlendirildi.

Film bölümünde, Afganistan'daki çatışmaları konu alan yapımlar like The Beast of War, Rambo 3 ve Charlie Wilson's War gibi örnekler üzerinden tartışıldı. Müzik kısmında ise Ahmet Zahir gibi Afgan müzisyenlerin eserlerine değinilerek, kültürel zenginlik vurgulandı. Program, izleyicilerden gelen sorular ve önerilerle son buldu.

Youtube'ta aç

İzleyici yorumları

Bu yayın için izleyiciler toplamda 46 yorumda bulunmuş. 8547 defa izlenen yayın 676 kişi tarafından beğenilmiş.

Hediye Levent'in YouTube kanalında Töre Sivrioğlu ile birlikte gerçekleştirdiği bu yayın, Afganistan'ı anlamak için kapsamlı bir kaynak listesi ve analiz sunuyor. Yayının öne çıkan başlıkları şunlar:

### Kitap Önerileri

Yayında, Afganistan'ın tarihini, politikasını ve kültürünü anlamak için çok sayıda kitap önerildi. Bu kitaplar farklı perspektiflerden konuyu ele alıyor:

* Tarih ve Siyaset: Sovyet işgalini anlatan Svetlana Aleksiyeviç'in Çinko Çocukları, ABD'nin rolünü inceleyen Bruce Riedel'ın Ne Kazandıkı, Rodric Braithwaite'in Afgantsysi ve Amin Saikal'ın Modern Afghanistanı gibi eserler.

* Yerel ve Bölgesel Perspektifler: Abdullah Azzam'ın İlahi Yardımları, Erdem Bayazıt'ın İpekyolundan Afganistan'ası, Ahmed Raşid'in Talibanı ve Faik Bulut'un Cihat Yolcuları-El Kaide'nin Sırları gibi kitaplar.

* Türk Yazar ve Akademisyenlerin Katkıları: Prof. Dr. Mehmet Saray'ın Afganistan ve Türkleri, Süleyman Özmen'in Serdar Mahmud Tarzi Han anıları ve Töre Sivrioğlu'nun da yazarları arasında olduğu Afganistan 1978 - 1992 gibi çalışmalar.

* Kurgu Eserler: Khaled Hosseini'nin Uçurtma Avcısı (The Kite Runner) gibi Afganistan'ı insani boyutuyla anlatan romanlar.

### Film ve Belgesel Önerileri

Afganistan'ı sinema üzerinden anlamak için çeşitli filmler önerildi:

* The Beast of War (1988): Sovyet işgalini bir tank mürettebatının gözünden anlatan film.

* Rambo 3 (1988): Sovyetlere karşı verilen mücadeleyi popüler kültür perspektifinden yansıtıyor.

* 9. Bölük (2005): Sovyet-Afgan Savaşı'nı Rus sinemasının bakış açısıyla ele alıyor.

* Uçurtma Avcısı (2007): Aynı adlı romandan uyarlanan, Afganistan'ın son 30 yılına odaklanan film.

* Charlie Wilson's War (2007): ABD'nin Afgan direnişine verdiği desteği anlatıyor.

### Müzik Önerileri

Afgan kültürünü anlamak için Ahmad Zahir ve Üstad NeNavaz gibi müzisyenlerin eserleri dinlenmesi önerildi.

### Yayındaki Temel Tartışma ve Analizler

* Çinko Çocuklar Kitabı: Kitabın, Sovyet askerlerinin ve Afgan halkının yaşadığı trajediyi nasıl insani bir dille anlattığı ve bu tür eserlerin önemi vurgulandı.

* Farklı Perspektiflerin Önemi: Afganistan gibi karmaşık bir konuyu anlamak için hem Batılı hem yerel, hem akademik hem de günlük tanıklıklara dayanan kaynakların bir arada değerlendirilmesi gerektiği üzerinde duruldu.

* Tarihsel Bağlam: Afganistan'ın 20. yüzyılda yaşadığı modernleşme çabaları, Soğuk Savaş'ın etkileri ve büyük güçlerin müdahalelerinin ülkenin bugünkü durumunu nasıl şekillendirdiği tartışıldı.

* Güncel Politik Gelişmeler: Taliban'ın yeniden iktidara gelişi ve bölgedeki güç dengelerine olası etkileri değerlendirildi.

### İzleyici Tepkileri

İzleyicilerden gelen yorumlar genellikle şu noktalara odaklanıyor:

* Töre Sivrioğlu'nun derinlikli analizleri ve Hediye Levent'in sunumu büyük beğeni topluyor.

* Özellikle kitap ve film önerilerinin çok değerli olduğu belirtiliyor.

* Bazı izleyiciler, önerilen bazı yazarların (örneğin Olivier Roy) geçmişi ve bağlantıları hakkında eleştiriler getiriyor.

* Afganistan gibi karmaşık bir konunun bu kadar kapsamlı ele alınması takdirle karşılanıyor.

Özetle, bu yayın, Afganistan'ı anlamak isteyenler için hem bir başlangıç noktası hem de mevcut bilgilerini derinleştirmek isteyenler için zengin bir kaynak sunuyor. Konunun tarihsel, politik, kültürel ve insani boyutlarını farklı perspektiflerden ele alarak izleyiciye bütüncül bir bakış açısı kazandırmayı hedefliyor.