Konuşma, araştırmacı Mehmet Alaca ile Irak'taki son gelişmeler, vilayet meclisi seçimleri, Irak'ın siyasi yapısı, İran'ın Irak üzerindeki etkisi, ABD'nin Irak'taki varlığı ve Türkiye-Irak ilişkileri üzerine odaklanıyor. İşte özet:

1. Irak'ta Vilayet Meclisi Seçimleri: Irak'ta son yapılan vilayet meclisi seçimleri, silahların gölgesinde gerçekleşti. Vilayet meclisleri, valileri seçme ve referandum düzenleme gibi geniş yetkilere sahip. Bu seçimler, Irak'ta yerel ve merkezi yönetim arasında gerilim yaratma potansiyeline sahip.

2. Irak'ın Federal Yapısı: Irak, 2005 anayasasıyla federal bir yapıya kavuştu. 18 vilayet (Halepçe dahil) önemli yetkilere sahip. Her vilayet, küçük bir devlet gibi hareket edebiliyor. Özellikle Basra gibi petrol zengini vilayetler, altyapı sorunlarıyla boğuşuyor.

3. İran'ın Irak Üzerindeki Etkisi: İran, Irak'ta özellikle 2014'ten sonra Haşdi Şabi gibi milis gruplar üzerinden güçlü bir nüfuz elde etti. İran yanlısı gruplar, vilayet meclisi seçimlerinde önemli başarılar elde etti. Bu, İran'ın Irak'ın güneyindeki Şii vilayetlerdeki etkisini artırıyor.

4. Mukteda Sadr ve Siyaset: Mukteda Sadr, Irak'ta önemli bir Şii lider olmasına rağmen İran yanlısı değil. Sadr, 2021 seçimlerinde büyük bir zafer kazanmasına rağmen hükümet kuramadı ve siyasetten çekildi. Bu, İran yanlısı grupların güçlenmesine yol açtı.

5. ABD'nin Irak'taki Varlığı: ABD, Irak'ta IŞİD ile mücadele için geri döndü, ancak İran yanlısı grupların baskısıyla çekilme talepleriyle karşı karşıya. Son dönemde Gazze Savaşı'nın etkisiyle İran yanlısı gruplar, ABD üslerine saldırılar düzenledi. Irak Başbakanı Muhammed Şia Sudani, ABD'nin kalmasını istese de kamuoyu baskısı nedeniyle çekilme çağrısı yapmak zorunda kaldı.

6. Türkiye-Irak İlişkileri: Türkiye, Irak'ta PKK ile mücadele ediyor. Irak, PKK'yı terör örgütü olarak tanımıyor ve bu durum Türkiye-Irak ilişkilerinde gerilim yaratıyor. Türkiye, Irak'ın kuzeyinde askeri operasyonlarını genişletirken, Bağdat bu durumdan rahatsız. Türkiye, Irak'ın PKK konusunda daha aktif olmasını bekliyor.

7. Irak'ın Geleceği: Irak'ta İran'ın etkisi artarken, ABD'nin varlığı dengeleri koruyor. Irak'ın iç siyaseti, mezhepsel ve etnik gerilimlerle şekilleniyor. Türkiye, Irak'la ekonomik ilişkilerini güçlü tutarken, güvenlik sorunları nedeniyle askeri operasyonlarını sürdürüyor.

Bu konuşma, Irak'ın karmaşık siyasi yapısını, iç ve dış aktörlerin etkilerini ve bölgesel dengeleri anlamak açısından önemli bilgiler içeriyor.