Özet:

Hediye Levent'in sunduğu programda, konuklar Töre Sivrioğlu ve Ahmet Cavit Türkoğlu ile birlikte Afganistan'ın Sovyetler dönemi ele alındı. Konuşmada, Afganistan'da sol hareketin kökenleri, Sovyetler Birliği'nin ülkedeki etkisi, komünist partinin kuruluşu ve toplumsal dönüşüm çabaları tartışıldı.

- Sol Düşüncenin Kökenleri: Afganistan'daki sol hareket, 20. yüzyıl başlarında Sovyetlerle kurulan ilişkiler ve Bolşevik Devrimi'nin etkisiyle şekillendi. Emanullah Han döneminde başlayan modernleşme çabaları, Sovyet desteğiyle devam etti.

- Demokratik Halk Partisi: 1965'te kurulan parti, eğitim, kadın hakları ve toprak reformu gibi ilerici adımlar attı ancak geleneksel yapıyla çatıştı. Parti içindeki bölünmeler (Halkçılar ve Bayrakçılar) ve Hafizullah Amin'in sert politikaları iç çatışmalara yol açtı.

- Sovyet Müdahalesi: 1979'da Sovyetler, Amin'i devirerek Babrak Karmal'ı iktidara getirdi. Müdahale, Afganistan'da altyapı ve eğitim yatırımlarına rağmen, İslami direnişi tetikledi. Mücahitler, Pakistan ve Batı desteğiyle örgütlendi.

- Mücahitler ve Sonrası: Mücahit hareketleri etnik temelliydi ve dış destekle güçlendi. Sovyetlerin çekilmesinden sonra iç savaş patlak verdi. Taliban'ın yükselişi, bu kaos ortamında gerçekleşti.

- Kültürel Çatışma: Komünistlerin modernleşme çabaları (kadın hakları, laik eğitim) ile geleneksel yapı arasındaki çelişkiler şiddeti besledi.

Programda ayrıca, Afganistan 1978-1992: Soğuk Savaş'ın Sıcak Cephesi kitabına atıflar yapıldı ve izleyicilerden gelen sorular yanıtlandı.