Özet:

Hediye Levent'in sunduğu programda, konuklar Töre Sivrioğlu ve Ahmet Cavit Türkoğlu ile birlikte Afganistan'ın Sovyetler dönemini ve komünist hareketin tarihini ele alan Afganistan 1978-1992: Soğuk Savaşın Sıcak Cephesi kitabı üzerine bir tartışma yapıldı.

- Afganistan'da Sol Düşüncenin Kökenleri: Sovyetler Birliği'nin 1920'lerdeki Bakü Kurultayı ve Afganistan'a yönelik destek politikalarıyla başlayan ilişkiler, 1965'te kurulan Afganistan Demokratik Halk Partisi (ADHP) ile şekillendi. Parti, eğitim, toprak reformu ve kadın hakları gibi ilerici hedefler benimsedi ancak geleneksel toplum yapısıyla çatıştı.

- Sovyet Müdahalesi ve İç Savaş: 1978'de iktidara gelen ADHP, iç çatışmalar ve Hafizullah Amin'in baskıcı yönetimi nedeniyle istikrarsızlaştı. Sovyetlerin 1979'daki müdahalesi, ABD-Pakistan-Suudi Arabistan destekli mücahit grupların direnişini tetikledi. Mücahitler, etnik ve ideolojik bölünmelerle hareket etti; Cihat söylemi küresel İslami hareketlere ilham verdi.

- Toplumsal Dönüşüm ve Çöküş: Sovyet destekli hükümet, kadın hakları, altyapı ve eğitimde reformlar yaptı ancak kırsalda direnişle karşılaştı. 1989'da Sovyetlerin çekilmesi sonrası ADHP, 1992'ye kadar ayakta kaldı. Mücahitlerin iktidarıyla başlayan iç savaş, Taliban'ın yükselişine zemin hazırladı.

Konuklar: Töre Sivrioğlu ve Ahmet Cavit Türkoğlu.

Vurgular: ADHP'nin çelişkileri, mücahitlerin dış destekleri, Sovyetlerin stratejik hataları ve Afganistan'ın modernleşme çabalarının toplumsal tepkilerle karşılaşması.