Özet:

Hediye Levent'in sunduğu programda, konuklar Töre Sivrioğlu ve Ahmet Cavit Türkoğlu ile birlikte Afganistan'ın Sovyetler dönemini ve komünist hareketin tarihini ele alan Afganistan 1978-1992: Soğuk Savaşın Sıcak Cephesi kitabı üzerine bir tartışma yapıldı.

- Afganistan'da sol hareketin kökenleri, Bolşevik Devrimi sonrası Doğu Halkları Kurultayı ve Sovyetlerin Afganistan'ı Hindistan'a geçiş üssü olarak görmesiyle başladı.

- Basmacı Hareketi, Sovyet karşıtı bir direniş olarak ortaya çıktı, ancak heterojen yapısı nedeniyle başarısız oldu.

- Emanullah Han'ın reformları ve devrilmesi, geleneksel yapıyla çatıştı; Sovyetler, Afganistan'ın kalkınmasına destek verdi (okullar, barajlar, altyapı).

- Demokratik Halk Partisi (ADHP), 1965'te kuruldu; kadın hakları, toprak reformu gibi ilerici adımlar attı ancak iç çatışmalar (Halk-Perçem ayrışması) ve Hafizullah Amin'in şiddet politikalarıyla zayıfladı.

- Sovyet müdahalesi (1979), Amin'i devirip Babrak Karmal'ı getirdi; Afgan ordusu ve milisler savaşın yükünü taşırken, mücahitler dış destekle (ABD, Pakistan, Suudi Arabistan) güçlendi.

- Mücahitler, etnik temelli gruplara bölündü; Cihat sonrası iktidar mücadelesi iç savaşa dönüştü. Taliban'ın yükselişi, bu kaosun ürünü oldu.

- Sovyet sonrası dönemde ADHP'nin kazanımları (kadın hakları, eğitim) yok edildi; mücahitlerin yıkıcı politikaları ülkeyi geriye götürdü.

Konuklar: Töre Sivrioğlu ve Ahmet Cavit Türkoğlu.

Kitap: *Afganistan 1978-1992: Soğuk Savaşın Sıcak Cephesi*.