Gılgamış mitini Prof. Dr. İsmail Gezgin ile konuşuyoruz!
03 Oca 2023
Konuşma, Ve Tanrı Orta Doğu Yarattı serisinin 6. bölümünde Gılgamış Destanı'nı ve Mezopotamya medeniyetleri üzerindeki etkilerini ele alıyor. Prof. Dr. İsmail Gezgin, Gılgamış Destanı'nın insanlık tarihi, kültür, inanç ve uygarlık açısından önemini vurguluyor. Destanın, insanın ölümlülüğü, ölüm korkusu, ölümsüzlük arayışı gibi temel sorulara cevap aradığını ve bu nedenle binlerce yıldır insanların ilgisini çektiğini belirtiyor.
Gılgamış Destanı, insanın doğayla, tanrılarla ve kendi ölümlülüğüyle olan mücadelesini anlatırken, aynı zamanda sınıflı toplum yapısı, monarşik iktidar ve inanç sistemlerinin kökenlerine de ışık tutuyor. Gezgin, destanın kurucu bir mit olduğunu ve insanlığın evreni, yaşamı ve kendini anlama çabasının en eski örneklerinden biri olduğunu ifade ediyor.
Ayrıca, Gılgamış Destanı'nın tek tanrılı dinlerin kutsal metinlerine de etkileri olduğu, özellikle Nuh Tufanı gibi hikayelerin benzerlikler taşıdığı vurgulanıyor. Konuşmada, mitlerin insanların zihninde nasıl kodlandığı, toplumsal yapıyı nasıl şekillendirdiği ve günümüzde bile bu mitlerin etkisinin devam ettiği üzerinde duruluyor.
Son olarak, mitlerin insanlığın geçmişini anlamak ve bugünü yorumlamak için önemli bir araç olduğu, arkeolojinin ve mitolojinin bu süreçteki rolüne değiniliyor. Konuşma, Gılgamış Destanı'nın insanlık tarihi ve kültürü üzerindeki derin etkilerini anlamak isteyenler için önemli bir kaynak niteliğinde.
İsmail Gezgin (d. 1965, Konya) Türk arkeolog ve yazar.
1965 yılında, Konya'nın Ilgın ilçesinde doğdu. 1988 yılında Ege Üniversitesi Klasik Arkeoloji bölümünden mezun olduktan sonra aynı üniversitede yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamladı. 1995 yılında Ege Üniversitesi Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu'nda Turist Rehberliği bölümü öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Halen bu okulda Turist Rehberliği bölüm başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Anadolu'nun birçok yerinde arkeolojik kazılara katılmasının yanı sıra İzmir ve çevresinde yapılan arkeolojik yüzey araştırmalarında bulunmuştur. İsmail Gezgin halen; Gastro, PsikeART ve Memlekent dergilerinde yazmaktadır.
Yayımlanmış kitapları:
Alacaat'tan Alaçatı'ya / Rüzgarlı Bir Köyün Hikayesi - Sel Yayınları, 2012, ISBN 9755703213
Sanatın Mitolojisi - Sel Yayınları, 2011, ISBN 9755703558
Antik Yunan ve Roma Sanatında Cinsellik ve Erotizm - Alfa Yayınları, 2010, ISBN 6051062655
Tarih Boyunca Çeşme - Şenocak Yayınları, 2009, ISBN 6056057175
Masalların Şifresi - Sel Yayınları, 2007, ISBN 9755703428
Arkaik ve Klasik Dönemde Batı Anadolu, Detay Yayıncılık, 2007, ISBN 978975896833
Aynadaki Herodotos - Güncel Yayıncılık, 2004, ISBN 9758621696
Mitoloji: Mitos ve Logos - Güncel Yayıncılık, 2004, ISBN 9758621793
Fallusun Arkeolojisi - Sel Yayınları, 2012, ISBN 9755705835
Homo Narrans: İnsan Niçin Anlatır? - Redingot Kitap, 2020, ISBN 9786056911934
Uygarlaşan İştah: Atalarımız Nasıl Besleniyordu? - Redingot Kitap, 2021, ISBN 9786056911965
İzleyici yorumları
Bu yayın için izleyiciler toplamda 50 yorumda bulunmuş. 22088 defa izlenen yayın 779 kişi tarafından beğenilmiş.
Yorumların Özeti:
- Genel Beğeni ve Teşekkür: İzleyiciler, programın içeriğini ve İsmail Gezgin'in anlatımını övgüyle karşılıyor. Özellikle Gılgamış Destanı'nın psikanalitik ve mitolojik derinliği vurgulanıyor.
- İçerikle İlgili Katkılar:
- Gılgamış isminin etimolojisi tartışılıyor; Kürtçe kökenli olduğu (Gil=kil/toprak, Gameş=boga) ve Mezopotamya bağlantısı öne sürülüyor.
- Humbaba'nın sembolizmi (Lübnan Dağları, aksakallı figür) ve Enkidu'nun işbirlikçi rolüne dair yorumlar yapılıyor.
- Freud'un Totem ve Tabu eseriyle tarım toplumunda ensest tabusunun evrimine atıf var.
- Eleştiriler:
- Bazı izleyiciler, konuğun mitolojik anlatıyı yüzeysel ele aldığını ve tarihsel bağlamın eksik kaldığını düşünüyor.
- Teknik sorunlar (ses kalitesi) rahatsız edici bulunmuş.
- Kültürel Referanslar:
- Sümerlerde tapınak fahişeliği, kadın eliyle toplumsal düşürülme ve Gılgamış'ın iktidar stratejileri tartışılıyor.
- Gılgamış'ın ölümsüzlük arayışı ve insanlık durumuna dair evrensel temalar vurgulanıyor.
- Kişisel Katkılar: İzleyiciler, kendi araştırmalarını paylaşarak (Ebla tabletleri, Fenike dili) tartışmaya katkı sunuyor.
- Mizahi Dokunuşlar: Hediye Levent'in kedisinin sesine dair şakalar yapılıyor.
Öne Çıkan Temalar: Mitolojinin politik alt metni, dil-kültür ilişkisi, tarihsel çarpıtmalar ve insan doğasına dair sorgulamalar.
Gılgamış mitini Prof. Dr. İsmail Gezgin ile konuşuyoruz!