Antropolog Özkan Öztaş ile tarihte Kürtleri konuşuyoruz
Hediye Levent, Özkan Öztaş ile birlikte Ve Tanrı Orta Doğu Yarattı serisinin yeni bir bölümünde Kürt tarihini ele alıyor. Özkan Öztaş, gazeteci ve antropolog olarak Kürt tarihi, kültürü ve müziği üzerine çalışmalar yapmış bir isim. Konuşmada, Kürtlerin tarihsel kökenleri, ilk yazılı kaynaklarda Kürtlerin nasıl geçtiği, Kürtlerin İslamiyet'e geçiş süreci, Kürt aşiret yapısı, Kürtlerin medeniyete katkıları ve günümüzdeki kültürel üretimleri gibi konular detaylı bir şekilde ele alınıyor.
Özkan Öztaş, Kürtlerin tarihsel olarak Göçebe Çoban toplumlar olduğunu ve bu nedenle yazılı kültürden ziyade sözlü kültürün daha belirleyici olduğunu vurguluyor. Kürtlerin ilk yazılı kaynaklarda kurti veya karduk gibi isimlerle anıldığını, bu isimlerin zamanla Kürt olarak evrildiğini belirtiyor. Ayrıca, Kürtlerin İslamiyet'e geçiş sürecinde Halid bin Velid'in Kürdistan seferlerinin etkili olduğunu, ancak bu sürecin zorlu bir şekilde gerçekleştiğini ifade ediyor.
Kürtlerin tarih boyunca aşiret yapısı içinde yaşadığını ve bu yapının onları koruyan bir sistem olduğunu belirten Öztaş, modern dönemde Kürtlerin kentleşme ve sanayileşme süreçlerine de değiniyor. Kürtlerin kültürel üretimlerinde, özellikle müzik ve edebiyat alanında önemli katkılar sunduğunu, Erivan Radyosu'nun Kürt müziği ve kültürü için bir Rönesans dönemi yarattığını vurguluyor.
Son olarak, Kürtlerin dil, kültür ve sanat alanındaki üretimlerinin günümüzde de devam ettiğini, ancak bu üretimlerin daha fazla kurumsal destek ve tanınırlık kazanması gerektiğini belirtiyor. Konuşma, Kürt tarihi ve kültürüne dair derinlemesine bir bakış sunarken, dinleyicilere bu konuda daha fazla araştırma yapmaları için kaynak önerileri de sunuyor.
İzleyici yorumları
Bu yayın için izleyiciler toplamda 697 yorumda bulunmuş. 120365 defa izlenen yayın 3196 kişi tarafından beğenilmiş.
Bu metin, Hediye Levent'in YouTube kanalında yayınlanan ve antropolog Özkan Öztaş'ın konuk olduğu Kürt Tarihi üzerine bir programın izleyici yorumlarını içermektedir. Yorumlar, konuya ilişkin son derece kutuplaşmış, çeşitli ve yoğun duygusal tepkileri ortaya koymaktadır.
Yorumları genel hatlarıyla şu kategorilere ayırmak mümkündür:
1. Olumlu ve Teşekkür Eden Yorumlar:
* Birçok izleyici, hem Hediye Levent'e hem de Özkan Öztaş'a bu konuyu ele aldıkları için teşekkür ediyor.
* Programın aydınlatıcı, bilgilendirici, objektif ve ufuk açıcı olduğu ifade ediliyor.
* Özellikle Kürt kökenli izleyiciler, kendi tarihlerine dair bir şeyler öğrenmenin ve anlatılmanın değerini vurguluyor, duygusal tepkiler (gurur duydum, çok duygulandırdı) gösteriyor.
* Özkan Öztaş'ın anlatım tarafı sade, anlaşılır ve güven veren olarak nitelendiriliyor.
2. Eleştirel ve Sorgulayıcı Yorumlar:
* Bilimsellik ve Kaynak Eksikliği: En yaygın eleştiri, Öztaş'ın anlattıklarının yeterince somut, arkeolojik veya yazılı kanıtlara dayanmadığı, söylenir, olabilir gibi ifadelerle fazla spekülatif olduğu yönünde. Hurriler, Gutiler, Medler gibi kadim halkların doğrudan modern Kürtlere bağlanması zorlama ve uydurma olarak değerlendiriliyor.
* Taraflılık ve Milliyetçi Bakış: Bir kısım izleyici, Öztaş'ın Kürt milliyetçisi bir perspektifle konuştuğunu, her şeyi Kürt tarihine bağlama çabası içinde olduğunu iddia ediyor. Güneş Dil Teorisi eleştirisini yaparken benzer bir yöntem izlediği öne sürülüyor.
* Tarihsel Hatalar: Özellikle Selahaddin Eyyubi'nin kökeni, Eyyubi Devleti'nin kimliği, Zazaların Kürt olup olmadığı, Kürtlerin tarımı Ermenilerden öğrendiği iddiası gibi spesifik noktalarda anlatılanların hatalı olduğu belirtiliyor.
* Dil ve Kültür İlişkisi: Kürtçenin Hint-Avrupa dil ailesinden olduğu, Hurrice gibi eklemeli dillerle doğrudan bir bağlantısının bilimsel olarak kurulamayacağı vurgulanıyor.
3. İnkarcı ve Aşağılayıcı Yorumlar:
* Bu kategorideki yorumlar, Kürtlerin varlığını inkardan, devşirme, sonradan oluşmuş bir halk olduğu iddialarına kadar uzanıyor.
* Kürt tarihi anlatımını saçmalık, masal, uydurma tarih olarak nitelendiren ve aşağılayıcı ifadeler kullanan yorumlar mevcut.
* Kürtçe, Türkçe, Arapça ve Farsçanın karışımıdır, Kürt diye bir ırk yoktur gibi iddialar tekrarlanıyor.
4. Türk Milliyetçisi Perspektiften Yorumlar:
* Bu yorumlar, anlatılanları Türk düşmanlığı ve bölücülük olarak algılıyor.
* Kürdistan tabirinin kullanılmasından rahatsızlık duyulduğu görülüyor.
* Anadolu'nun Türk yurdu olduğu, Türk tarihinin çok daha eskilere dayandığı vurgulanıyor.
* Programın dış güçlerin ve terör örgütünün propagandasına hizmet ettiği iddia ediliyor.
5. Diğer Görüşler ve Tartışma Konuları:
* Zazalar: Zazaların ayrı bir halk mı yoksa Kürt mü olduğu konusunda hararetli tartışmalar var.
* Alevi Kürtler: Alevi Kürtlerin kimliği ve Sünni Kürtlerden kültürel farklılıkları tartışılıyor.
* Erivan Radyosu: Sovyetler döneminde Erivan Radyosu'nun Kürt dili ve kültürü üzerindeki etkisine dikkat çekiliyor.
* Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi: Osmanlı'nın Kürt aşiretlerine yaklaşımı ve Cumhuriyet dönemindeki asimilasyon politikalarına atıfta bulunuluyor.
Genel Değerlendirme:
Metin, Türkiye'de Kürt Tarihi konusunun ne kadar hassas, tartışmalı ve duygusal yüklü olduğunu net bir şekilde göstermektedir. İzleyici yorumları, resmi tarih anlatısı ile alternatif arayışlar arasındaki derin uçurumu yansıtmaktadır. Bir yanda kendi geçmişini öğrenmek isteyen ve bu tür programları hayati önemde gören bir kitle, diğer yanda bunu Türklüğe ve ülke bütünlüğüne bir tehdit olarak algılayan bir kitle bulunmaktadır. Özkan Öztaş'ın anlatımı, bilimsel titizlik konusunda eleştirilse de, bu diyaloğun başlamasına vesile olması açısından önemli bir örnek teşkil etmektedir. Yorumlar, konunun sadece tarihi bir mesele değil, aynı zamanda güncel siyasi kimliklerle doğrudan bağlantılı olduğunu da ortaya koymaktadır.
Abeer Naeseh Ahmed Ebu Saleh Ahmed Javid Türkoğlu Prof. Dr. Ahmet Sözen Ali Ergin Demirhan Ali İhsan Varol Amberin Zaman Arif Keskin Arzu Akgün Doç. Dr. Arzu Yılmaz Aydın Selcen Aydın Sezer Dr. Aysuda Kölemen Ayşe Çavdar Dr. Banu Dalaman Barçın Yinanç Behlül Özkan Dr. Birgül Demirtaş Dr. Birol Başkan Burcu Özkaya Canan Güllü Cansel Tan Celal Karadoğan Cengiz Çandar Cengiz Erdinç Cengiz Özdemir Dr. Ceren Ergenç Ceren İskit Ceren Sungur Cihan Kılıç Prof. Dr. Çağdaş Üngör Prof. Dr. Çiler Çilingiroğlu Dalia Ziada Deniz Tunç Kalyoncu Dr. Derya Göçer Dilan Yılmaz Emin Eliçin Dr. Erkan Konyar Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol Faik Bulut Faruk Bildirici Prof. Dr. Fatih Erkoçoğlu Feyza Gümüşlüoğlu Gizem Aslantepe Gökhan Çinkara Gökhun Göçmen Dr. Gül Pulhan Hacer Foggo Doç. Dr. Hakan Güneş Hale Gönültaş Prof. Dr. Hamit Bozaslan Hilal Köylü Hülya Arslan Dr. Hürcan Aslı Aksoy Hüsnü Mahalli Işın Eliçin İlay Aksoy Prof. Dr. İlhan Uzgel İslam el-Zant İslam Özkan Prof. Dr. İsmail Gezgin Dr. Kerem Gülay Kubilay Kaptan Dr. Mayada Kamal Eldeen Mehmet Akif Koç Mehmet Alaca Prof. Dr. Mehmet Azimli Doç. Dr. Meltem Doğan Alparslan Muhammet Yücel Muin Naim Murat Özçelik Murat Türkeş Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar Mühdan Sağlam Namık Tan Doç. Dr. Nazım Cafersoy Nebahat Tanrıverdi Prof. Dr. Necmi Karul Nesrin Nas Nevşin Mengü Nimet Kıraç Oğul Tuna Oğuzhan Çağlıyan Özer Sencar Özlem Ertan Peyman Aref Rahim Farzam Ramazan Bursa Prof. Dr. Recai Tekoğlu Redhwan El Khutabi Ruşen Takva Sadık Usta Sarkis Kassargian Savaş Porgham Selim Sezer Dr. Selin Nasi Prof. Dr. Serhat Erkmen Serhat Uçak Dr. Serkan Keçeci Sibel Karadağ Prof. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe Soli Özel Suat Delgen Töre Sivrioğlu Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan Dr. Tuğçe Tezer Prof. Dr. Turgay Kurultay Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu Yaşar Halit Çevik Yaşar Yılmaz Yektan Türkyılmaz Yiğit Göktuğ Yusuf El Şerif Prof. Dr. Zekeriya Kurşun