Orta Doğu'nun dönüm noktaları 6 - Ve Şah devrildi! Dr. Mehmet Akif Koç ile konuşuyoruz.

07 Eki 2025

Yayın Özeti

Hediye Levent'in sunduğu programda, konuk Mehmet Akif Koç ile Ortadoğu'nun Dönüm Noktaları serisinin altıncı bölümü gerçekleştirildi. Bu bölümde 1979 İran İslam Devrimi'nin tarihsel, sosyolojik ve politik arka planı ele alındı.

Konuşmada, devrim kavramının ideolojik yüklerden arındırılarak analiz edilmesi gerektiği vurgulandı. Hamit Bozarslan'ın devrim kategorizasyonu (tepeden inmeci, radikal demokratik, eskatolojik) üzerinden İran Devrimi'nin küresel etkileri değerlendirildi. İran'ın etnik ve mezhepsel çeşitliliği, Pehlevi hanedanının modernleşme politikaları ve ulema sınıfıyla olan gerilimleri incelendi.

Ruhullah Humeyni'nin dini ve politik dönüşümü, geleneksel Şii doktrinindeki velayet-i fakih anlayışına meydan okuyuşu ve devrim öncesi sürgün yıllarındaki örgütlenme stratejileri detaylandırıldı. Humeyni'nin Türkiye (Bursa) ve Irak (Necef) sürgünleri, bu dönemdeki iletişim ağları ve toplumsal muhalefetin şekillenmesi açıklandı.

1979'a giden süreçte, petrol krizi, ekonomik sıkıntılar, Soğuk Savaş dinamikleri ve çok katmanlı toplumsal muhalefetin birleşici rolü analiz edildi. Humeyni'nin farklı ideolojik gruplar (sol, milliyetçi, İslamcı) nezdinde doğal bir lidere dönüşmesinin nedenleri irdelendi. Program, devrim sonrası sürece dair ipuçları ve bir sonraki bölümün İran-Irak Savaşı'na odaklanacağı bilgisiyle sona erdi.

Youtube'ta aç

İzleyici yorumları

Bu yayın için izleyiciler toplamda 28 yorumda bulunmuş. 5632 defa izlenen yayın 369 kişi tarafından beğenilmiş.

Hediye Levent'in YouTube kanalındaki bu yayının transkriptinden ve yorumlardan anlaşıldığı kadarıyla, programın ana konusu 1979 İran İslam Devrimi, devrimin arka planı, aktörleri ve özellikle İmam Humeyni'nin rolü üzerine.

Programın içeriği ve izleyici tepkileri şu şekilde özetlenebilir:

Programın Genel İçeriği:

* Konuk: Dr. Mehmet Akif Koç

* Ana Konu: 1979 İran İslam Devrimi'nin tarihsel, sosyolojik ve dini arka planı.

* İşlenen Temalar:

* Devrim kavramına ve türlerine (Hamit Bozarslan'ın kategorizasyonu da dahil) genel bir bakış.

* İmam Humeyni'nin dini ve politik dönüşümü.

* Şiilik içindeki geleneksel (Ahbari) ve modern (Usuli) ekoller.

* Velayet-i Fakih doktrini ve Humeyni'nin bu doktrini şekillendirişi.

* Humeyni'nin yükselişi, Şah rejimiyle çatışması ve sürgün yılları (Türkiye ve Irak).

* Devrime giden süreçteki örgütlenme ağları ve toplumsal dinamikler.

* Farklı akademisyenlerin (Said Emir Arjomand gibi) devrim yorumları.

İzleyici Tepkileri ve Yorumlar:

Yorumlar, programın büyük ölçüde beğenildiğini ve aydınlatıcı bulunduğunu gösteriyor. İzleyicilerden gelen tepkiler şu başlıklarda toplanabilir:

1. Teşekkür ve Takdir: Birçok izleyici, Hediye Levent'e ve Dr. Mehmet Akif Koç'a emeğinize sağlık, bilgilendirici yayın, akıcı anlatım gibi ifadelerle teşekkür ediyor. Özellikle Koç'un anlatımının rahatlatıcı ve derinlikli olduğu vurgulanıyor.

2. Konuya Olan İlginin Devamı: İzleyiciler, İran ve Şiilik konusunda daha fazla içerik talep ediyor. Özellikle Ali Şeriati üzerine ayrıntılı bir program yapılması için istek var.

3. Katılmayan Görüşler: Bazı izleyiciler programdaki belirli noktalara katılmadıklarını belirtmişler. Örneğin:

* Humeyni-Lenin benzetmesinin uygun olmadığı,

* Solcuların Humeyni'ye sempatisinin nedenlerinin eksik açıklandığı,

* Devrim sürecinin anlatımının biraz basite indirgendiği (halk protestosu ve liderin başa geçmesi şeklinde) eleştirileri getirilmiş.

4. Kişisel Yorumlar: Bazı izleyiciler kendi siyasi/dini yorumlarını da paylaşmış. Örneğin, bir yorumda İran'daki muhalif kesimler NATO ümmeti olarak nitelendirilmiş ve Kerbela metaforu üzerinden analiz yapılmış.

5. Teknik Detaylar: Bir izleyici, videodaki ana başlıkların zaman damgalarını paylaşmış, bu da içeriğin detaylı ve yapılandırılmış olduğunu gösteriyor.

Genel Değerlendirme:

İzleyici geri bildirimlerinden, bu yayının İran Devrimi gibi karmaşık bir konuyu anlamak isteyenler için değerli ve aydınlatıcı bir kaynak olduğu anlaşılıyor. Dr. Mehmet Akif Koç'un konuya hakimiyeti ve anlatım tarzı büyük takdir toplamış. Program, özellikle Türkiye'de bu konuda doyurucu içeriğin az olması nedeniyle izleyiciler tarafından önemli bir boşluğu doldurmuş gibi görünüyor. Eleştiriler ise daha çok yorumsal ve detay noktalarında yoğunlaşıyor.



Abeer Naeseh   Ahmed Ebu Saleh   Ahmed Javid Türkoğlu   Prof. Dr. Ahmet Sözen   Ali Ergin Demirhan   Ali İhsan Varol   Amberin Zaman   Arif Keskin   Arzu Akgün   Doç. Dr. Arzu Yılmaz   Aydın Selcen   Aydın Sezer   Dr. Aysuda Kölemen   Ayşe Çavdar   Dr. Banu Dalaman   Barçın Yinanç   Behlül Özkan   Dr. Birgül Demirtaş   Dr. Birol Başkan   Burcu Özkaya   Canan Güllü   Cansel Tan   Celal Karadoğan   Cengiz Çandar   Cengiz Erdinç   Cengiz Özdemir   Dr. Ceren Ergenç   Ceren İskit   Ceren Sungur   Cihan Kılıç   Prof. Dr. Çağdaş Üngör   Prof. Dr. Çiler Çilingiroğlu   Dalia Ziada   Deniz Tunç Kalyoncu   Dr. Derya Göçer   Dilan Yılmaz   Emin Eliçin   Dr. Erkan Konyar   Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol   Faik Bulut   Faruk Bildirici   Prof. Dr. Fatih Erkoçoğlu   Feyza Gümüşlüoğlu   Gizem Aslantepe   Gökhan Çinkara   Gökhun Göçmen   Dr. Gül Pulhan   Hacer Foggo   Doç. Dr. Hakan Güneş   Hale Gönültaş   Prof. Dr. Hamit Bozaslan   Hilal Köylü   Hülya Arslan   Dr. Hürcan Aslı Aksoy   Hüsnü Mahalli   Işın Eliçin   İlay Aksoy   Prof. Dr. İlhan Uzgel   İslam el-Zant   İslam Özkan   Prof. Dr. İsmail Gezgin   Dr. Kerem Gülay   Kubilay Kaptan   Dr. Mayada Kamal Eldeen   Mehmet Alaca   Prof. Dr. Mehmet Azimli   Doç. Dr. Meltem Doğan Alparslan   Muhammet Yücel   Muin Naim   Murat Özçelik   Murat Türkeş   Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar   Mühdan Sağlam   Namık Tan   Doç. Dr. Nazım Cafersoy   Nebahat Tanrıverdi   Prof. Dr. Necmi Karul   Nesrin Nas   Nevşin Mengü   Nimet Kıraç   Oğul Tuna   Oğuzhan Çağlıyan   Özer Sencar   Özkan Öztaş   Özlem Ertan   Peyman Aref   Rahim Farzam   Ramazan Bursa   Prof. Dr. Recai Tekoğlu   Redhwan El Khutabi   Ruşen Takva   Sadık Usta   Sarkis Kassargian   Savaş Porgham   Selim Sezer   Dr. Selin Nasi   Prof. Dr. Serhat Erkmen   Serhat Uçak   Dr. Serkan Keçeci   Sibel Karadağ   Prof. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe   Soli Özel   Suat Delgen   Töre Sivrioğlu   Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan   Dr. Tuğçe Tezer   Prof. Dr. Turgay Kurultay   Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu   Yaşar Halit Çevik   Yaşar Yılmaz   Yektan Türkyılmaz   Yiğit Göktuğ   Yusuf El Şerif   Prof. Dr. Zekeriya Kurşun