Ve Tanrı Orta Doğu'yu Yarattı! İran: Devlet ve Din - 3 Dr. Birol Başkan ile konuşuyoruz

01 Eki 2025

Yayın Özeti

Hediye Levent'in sunuculuğunda, siyaset bilimci Dr. Birol Başkan'ın konuk olduğu programda, İran'da din ve devlet ilişkisinin tarihsel gelişimi ele alındı. Sünnilik ve Şiilik ayrımının temelleri, peygamber sonrası halifelik mücadelesi ve bu mücadelenin mezhepsel ayrışmaya etkileri üzerinde duruldu. Emevi ve Abbasi dönemlerindeki din-devlet ilişkileri, Şiilikte imamet kavramı ve gaybet dönemi gibi konular detaylandırıldı.

Selçukluların Ortadoğu'ya gelişiyle Sünni İslam'ın devletleşme süreci, Osmanlı İmparatorluğu'nun din politikaları ve Safavi Devleti'nin İran'ı Şiileştirme çabaları anlatıldı. Safavi sonrası dönemde Şii ulemanın bağımsızlaşması, hiyerarşik yapılanması ve tüccar sınıfıyla kurduğu ittifakın İran'ın modern dönemdeki yapısını nasıl şekillendirdiği vurgulandı. Tütün protestosu örneği üzerinden ulemanın siyasi gücüne değinildi.

Programda ayrıca, Ruhullah Humeyni'nin yükselişi, Velayet-i Fakih tezi ve 1979 İran İslam Devrimi'nin arka planı tartışıldı. Humeyni'nin sürgün yılları, devrim sürecindeki rolü ve İran İslam Cumhuriyeti'nin teokratik yapısının oluşumu analiz edildi. Son bölümde, Birol Başkan'ın yeni dijital platformu tanıtıldı ve dinleyicilerden gelen sorular yanıtlandı.

Youtube'ta aç

İzleyici yorumları

Bu yayın için izleyiciler toplamda 28 yorumda bulunmuş. 3605 defa izlenen yayın 281 kişi tarafından beğenilmiş.

Bu YouTube yorumlarından, konunun İran İslam tarihi, Şii-Sünni ayrışması ve Birol Başkan'ın bir programdaki yorumları olduğunu anlıyoruz. Yorumlar genel olarak şu temalar etrafında toplanıyor:

1. Teşekkür ve Olumlu Geri Bildirim: Birçok kullanıcı (@ahmetdikmen4540, @mehmetylmaz5728, @lordiboker2462, @MuharremPalaz vb.) program ve konuk için teşekkür ve takdirlerini iletişmiş.

2. İçerikle İlgili Tartışmalar ve Düzeltmeler:

* @fatihyeniden77, konuk Birol Başkan'ın Sünni İslam hakkındaki bazı açıklamalarını (halifelik gibi) oldukça hatalı ve sıkıntılı bularak detaylı bir şekilde eleştirmiş ve kendi tarihsel perspektifini sunmuş.

* @behiran2252, İran'daki İslam'ın geleceğine dair şüpheci bir yorum yapmış ve rejim değişirse halkın Zerdüştlüğe döneceğini iddia etmiş.

* @alperonursev7389, İran Devrimi'ndeki aktörler ve süreçle ilgili farklı bir tarihsel analiz sunmuş, devrimde sol grupların rolünü ve Humeyni'nin iktidarı ele geçiriş sürecini anlatmış.

* @begumbelgin8769, konuğun gayleştirir ifadesini kullanımını eleştirmiş.

3. Yan Konular:

* @canffrr333, Türkiye'den Ermeni ve Rumların çıkarılması ile Yunanistan ve Ermenistan'dan Türklerin çıkarılmasını karşılaştıran bir soru sormuş.

* @Berke-1999, tartışılan konuları arapların uydurdukları olarak yorumlamış.

Özetle: Bu transkript, izleyicilerin tarihsel ve dini konularda derinlemesine bilgi sahibi olduğunu ve sunulan içeriği eleştirel bir şekilde değerlendirdiğini gösteriyor. Özellikle mezhepsel ayrımlar, halifelik kurumu ve İran tarihi gibi karmaşık konularda farklı ve tartışmaya açık görüşler bulunuyor.



Abeer Naeseh   Ahmed Ebu Saleh   Ahmed Javid Türkoğlu   Prof. Dr. Ahmet Sözen   Ali Ergin Demirhan   Ali İhsan Varol   Amberin Zaman   Arif Keskin   Arzu Akgün   Doç. Dr. Arzu Yılmaz   Aydın Selcen   Aydın Sezer   Dr. Aysuda Kölemen   Ayşe Çavdar   Dr. Banu Dalaman   Barçın Yinanç   Behlül Özkan   Dr. Birgül Demirtaş   Burcu Özkaya   Canan Güllü   Cansel Tan   Celal Karadoğan   Cengiz Çandar   Cengiz Erdinç   Cengiz Özdemir   Dr. Ceren Ergenç   Ceren İskit   Ceren Sungur   Cihan Kılıç   Prof. Dr. Çağdaş Üngör   Prof. Dr. Çiler Çilingiroğlu   Dalia Ziada   Deniz Tunç Kalyoncu   Dr. Derya Göçer   Dilan Yılmaz   Emin Eliçin   Dr. Erkan Konyar   Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol   Faik Bulut   Faruk Bildirici   Prof. Dr. Fatih Erkoçoğlu   Feyza Gümüşlüoğlu   Gizem Aslantepe   Gökhan Çinkara   Gökhun Göçmen   Dr. Gül Pulhan   Hacer Foggo   Doç. Dr. Hakan Güneş   Hale Gönültaş   Prof. Dr. Hamit Bozaslan   Hilal Köylü   Hülya Arslan   Dr. Hürcan Aslı Aksoy   Hüsnü Mahalli   Işın Eliçin   İlay Aksoy   Prof. Dr. İlhan Uzgel   İslam el-Zant   İslam Özkan   Prof. Dr. İsmail Gezgin   Dr. Kerem Gülay   Kubilay Kaptan   Dr. Mayada Kamal Eldeen   Mehmet Akif Koç   Mehmet Alaca   Prof. Dr. Mehmet Azimli   Doç. Dr. Meltem Doğan Alparslan   Muhammet Yücel   Muin Naim   Murat Özçelik   Murat Türkeş   Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar   Mühdan Sağlam   Namık Tan   Doç. Dr. Nazım Cafersoy   Nebahat Tanrıverdi   Prof. Dr. Necmi Karul   Nesrin Nas   Nevşin Mengü   Nimet Kıraç   Oğul Tuna   Oğuzhan Çağlıyan   Özer Sencar   Özkan Öztaş   Özlem Ertan   Peyman Aref   Rahim Farzam   Ramazan Bursa   Prof. Dr. Recai Tekoğlu   Redhwan El Khutabi   Ruşen Takva   Sadık Usta   Sarkis Kassargian   Savaş Porgham   Selim Sezer   Dr. Selin Nasi   Prof. Dr. Serhat Erkmen   Serhat Uçak   Dr. Serkan Keçeci   Sibel Karadağ   Prof. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe   Soli Özel   Suat Delgen   Töre Sivrioğlu   Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan   Dr. Tuğçe Tezer   Prof. Dr. Turgay Kurultay   Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu   Yaşar Halit Çevik   Yaşar Yılmaz   Yektan Türkyılmaz   Yiğit Göktuğ   Yusuf El Şerif   Prof. Dr. Zekeriya Kurşun