Suriye Dürzileri kimdir, ne istiyorlar? Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu anlatıyor.
06 May 2025
Özet:
Hediye Levent'in sunduğu programda, Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile Suriye'deki Dürzilerin tarihi, sosyopolitik durumu ve son dönemde Şam yönetimiyle yaşadıkları gerilimler ele alındı.
- Dürziliğin Kökeni: 11. yüzyılda Mısır'da ortaya çıkan, Fatımi halifesi Hakim Bi-Emrillah'ın tanrılaştırılmasına dayanan bir inanç. Kapalı bir toplum yapısına sahip, dışarıdan katılım yok.
- Suriye'deki Dürziler: 800 bin civarında nüfus, çoğunlukla Süveyda bölgesinde yaşıyor. Şam'daki Caramana ve Eşrefiye bölgelerinde de önemli topluluklar var.
- Tarihsel Süreç: Osmanlı ve Fransız mandası döneminde özerklik mücadeleleri, 1925'te Sultan Paşa liderliğindeki Fransız karşıtı isyan. Bağımsızlık sonrası merkezi yönetimle gerilimler (özellikle Edip Çiçekli döneminde baskılar).
- Esad Dönemi: Hafız Esad, Dürzileri devlet içinde istihdam ederek uzlaşmacı bir politika izledi. Ancak Beşar Esad döneminde ekonomik kriz ve güvenlik sorunları (özellikle Nusra Cephesi tehdidi) Dürzileri silahlanmaya itti.
- Son Gelişmeler: 2023'ten itibaren Süveyda'da artan protestolar, Hikmet El-Hicri önderliğinde Şam yönetimine karşı özerklik talepleri. Mayıs 2024'te Caramana'da çıkan çatışmalar, mezhepçi söylemler ve İsrail'in bölgeye yönelik manipülasyon çabaları.
- Troyka Liderliği: Dürzi toplumunun üç dini lider (Hicri, Carbu, İnnavi) etrafında bölünmüş yapısı ve Şam'ın bu liderleri dengelemeye çalışması.
Konuk: Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu (Lübnan ve Suriye uzmanı).
Program: Tanrı Ortadoğu'yu Yarattı serisi kapsamında Suriye Dürzilerine odaklanan bölüm.
Yasin Atlıoğlu, 2001 yılında İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Ortadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı'nda yüksek lisans (2006) ve doktora (2011) derecesi elde etti.
2004-2011 yılları arasında İstanbul merkezli TASAM ve BİLGESAM adlı stratejik araştırma kurumlarında Ortadoğu uzmanı olarak çalıştı. 2011 yılından bu yana Ömer Halisdemir Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde yardımcı doçent olarak görev yapmaktadır.
Akademik Çalışmalar
İlk kitabı "Beşşar Esad Suriyesi'nde Reform" 2007 yılında yayınlandı. 2009-2011 yılları arasında Arapça dil eğitimi ve akademik araştırmalar için Suriye'nin başkenti Şam'da bulundu.
Doktora çalışmasında çağdaş Lübnan'daki siyasi ve toplumsal mezhepçilik üzerine odaklandı ve iç savaş döneminde Marunilerin rolünü inceledi. İkinci kitabı "Savaşta ve Barışta Lübnan Marunileri" 2014 yılında yayınlandı.
Eğitim
Doktora
Orta Doğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Orta Doğu Araştırmaları Enstitüsü, Marmara Üniversitesi (2008-2011)
Tez: Modern Lübnan'da Maruniler ve Çatışma
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Samir SALHA
Yüksek Lisans
Orta Doğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Orta Doğu Araştırmaları Enstitüsü, Marmara Üniversitesi (2003-2006)
Tez: Beşşar Esad Suriyesi'nin Siyasi ve Ekonomik Dışa Açılım Politikaları
Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Esra HATİPOĞLU
Lisans
Uluslararası İlişkiler Bölümü, İktisat Fakültesi, İstanbul Üniversitesi (1996-2001)
Araştırma Alanları
Beşşar Esad döneminde Suriye'de reform hareketleriSuriye dış politikasıTürkiye-Suriye ilişkileriOrta Doğu'da etnik ve dini gruplarKronik toplumsal çatışmalarLübnan'ın iç politikasıLübnan'da mezhepçilikMaruniler
İzleyici yorumları
Bu yayın için izleyiciler toplamda 15 yorumda bulunmuş. 4831 defa izlenen yayın 410 kişi tarafından beğenilmiş.
Yorumlarda şu temalar öne çıkıyor:
- Dürzilerin İsrail ile ilişkileri ve bölgesel güvenlik dinamiklerine dair bir analiz (halilcoskun5739).
- Canpolat ailesinin kökeni hakkında soru ve Mardin Kürtleriyle bağlantı vurgusu (nuranerim, MithatAkçiçek).
- Ceren İskit'in anılması ve başsağlığı mesajları (nuranerim).
- Dürzilerin etnik kimliği ve Kürtçe kelimeler üzerinden tartışma (MithatAkçiçek).
- Dürzi kelimesinin günlük dilde kullanımına dair anekdot (perihanersoy6166).
- Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu'nun katkılarına yönelik teşekkürler ve programın bilgilendirici bulunduğuna dair yorumlar (muharrempalaz, yaseminsari6732, nesterenhanm5155).
- Hediye Levent'in sunumuyla ilgili olumlu geri bildirimler (yaseminsari6732, Abdurrahman___________lljll).
- Suriye'deki Dürzilerin güvenlik endişeleri (rahimilhan3089).
Yorumlar genelde programın içeriğini beğenme, konuk hakkında takdir ve bölgesel analizlere ilgi şeklinde özetlenebilir.
Suriye Dürzileri kimdir, ne istiyorlar? Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu anlatıyor.
Hizbullah yeniden mi yükseliyor? Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile Lübnan'ı konuşuyoruz.
Lübnan'ın fay hatları: Mezhepler... Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz.
Güney Lübnan: Ateş hattı! Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz.
Lübnan'ın Doğuşu - 2... Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz.
Lübnan'a dair her şey -1... Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz
Hizbullah savaşa mı hazırlanıyor? Doç.Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz! #hizbullah #gazze
Yasin Atlıoğlu ile tarih yazan kentlerden Şam'ın doğuşunu konuşuyoruz
#KutsalPerşembe'de Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile Bilad-ül Şam'a dair her şeyi konuşuyoruz!
Lübnan iç savaşı neydi, neden 15 yıl sürdü? Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu ile konuşuyoruz!