Esad'ı Rusya mı devirdi? Putin'in Suriye planı ne? Aydın Sezer ve Sarkis Kassarjian ile konuşuyoruz.
Yayın Özeti
Program, Suriye'de 8 Aralık'ta Esad yönetiminin devrilmesi ve Şara'nın başa geçmesiyle yaşanan gelişmeleri, bu süreçte Rusya'nın rolünü ve bölgesel dinamikleri ele alıyor. Konuklar Aydın Sezer ve Sarkis Kassargian, Rusya'nın Esad'ın düşüşündeki etkisini, Rusya-Suriye ilişkilerinin tarihsel arka planını ve Suriye'deki iç dinamikleri değerlendiriyor.
Sezer, Rusya'nın Esad sonrası dönemde çıkarlarını korumak için pragmatik bir politika izlediğini, Esad'ın yönetim zaafları ve yolsuzluklar nedeniyle Rusya'nın desteğini kaybettiğini belirtiyor. Kassargian ise Rusya'nın Colani ile temaslarının Halep'ten önce başladığını ve Esad'ın politik hatalarının Rusya'yı alternatif arayışlara ittiğini savunuyor.
Tartışmada, İran, İsrail ve Türkiye'nin Suriye'deki rollerine de değiniliyor. İran'ın Esad üzerindeki etkisi, İsrail-Rusya ilişkilerinin derinliği ve Türkiye'nin bölgedeki politikaları masaya yatırılıyor. Özellikle Türkiye'nin Kürt sorunu ve Suriye'deki etkisi üzerinde duruluyor.
Rusya'nın Şara yönetimiyle ilişkileri, Suriye'nin Rusya'ya olan bağımlılığı (askeri, ekonomik, altyapı) ve Rusya'nın bölgedeki kalıcı varlığının nedenleri analiz ediliyor. Program, Türkiye ve Rusya'nın Suriye'de rekabetten ziyade işbirliği içinde olabileceği ve Türkiye'nin bu ilişkide daha bağımlı bir konumda olduğu yönündeki görüşlerle son buluyor.
Aydın Sezer, 1959’da Amasya’da doğdu. 1983 yılında ODTÜ-İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nden mezun oldu. 1983-2001 arasında, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın çeşitli birimlerinde çalıştı. Kahire ve Moskova büyükelçiliklerimizde Ticaret Müşaviri olarak da görev yapan Sezer, 1992 yılında Cenevre’de GATT (DTÖ) eğitim programını tamamlayarak Dış Ticaret Diploması aldı. 2007 yılında TÜSİAD tarafından yayımlanan, Avrupa Birliğine Katılım Sürecinde Türkiye’nin Komşuluk Politikası adlı kitabın iki yazarından birisidir.İzleyici yorumları
Bu yayın için izleyiciler toplamda 84 yorumda bulunmuş. 23004 defa izlenen yayın 1252 kişi tarafından beğenilmiş.
Hediye Levent'in YouTube kanalındaki yayına ait bu transkript, izleyicilerin Suriye'de Esad'ı Rusya mı düşürdü? başlıklı programa dair yorumlarını ve tepkilerini içermektedir. Yorumlar genel olarak şu noktalar etrafında toplanmıştır:
1. Programın Genel Değerlendirmesi:
* Birçok izleyici, programı harika, çok bilgilendirici, faydalı ve aydınlatıcı olarak nitelendirmiş, emeği geçenlere teşekkür etmiştir.
* Özellikle konuklar Aydın Sezer ve Sarkis Kassargian'ın katkıları takdirle karşılanmış, benzer programların devamı talep edilmiştir.
* Programın içeriğinin bir kitaba dönüştürülmesi gerektiğini belirten yorumlar da mevcuttur.
2. Programın İçeriğine ve Tezlerine İlişkin Görüşler:
* Yayının ana sorusu olan Esad'ı Rusya mı düşürdü? tezine ilişkin izleyici tepkileri karışıktır:
* Bazı izleyiciler, Rusya'nın Esad'ı sattığı veya desteklemediği yönündeki analizleri makul bulduklarını ifade etmişlerdir. Bu gruptakiler, Rusya'nın çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini ve Suriye'deki aktörleri değiştirebileceğini düşünmektedir.
* Diğer bir grup izleyici ise bu teze şiddetle karşı çıkmakta, Esad rejimini düşürenin Türkiye ve İsrail olduğunu iddia etmektedir. Bu yorumlarda, programın bu gerçeği görmezden geldiği veya hafife aldığı eleştirisi yapılmaktadır.
* Bazı yorumlarda, Rusya'nın güvenilmez bir müttefik olduğu ve gerektiğinde herkesi satabileceği vurgulanmıştır.
* Suriye'nin geleceğine dair umutsuz ifadeler (Ortadoğu durulmaz) ve bölgedeki çok uluslu, mezhepli yapının tek bir merkezi yönetimle yönetilemeyeceğine dair görüşler de mevcuttur.
* Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ/HTS) ve lideri Ebu Muhammed el-Culani'nin rolü ve Rusya ile ilişkisi de yorumlarda dikkat çeken diğer bir konu olmuştur.
3. Eleştiriler ve İtirazlar:
* Bazı izleyiciler, program başlığını insanların aklıyla dalga geçmek olarak değerlendirerek eleştirmiştir.
* Türkiye'nin rolünün yeterince vurgulanmadığı veya hatalı sunulduğu yönünde itirazlar gelmiştir. Özellikle, Suriye'deki rejim değişikliği çabalarında Türkiye'nin merkezi rolünün altı çizilmiştir.
* Bir yorumda, Sezar Yasaları gibi Suriye'deki olumsuzluklara katkıda bulunan diğer faktörlerden bahsedilmediği için programın tarafsızlığı sorgulanmıştır.
4. Teknik ve Sunumla İlgili Yorumlar:
* Umut isimli bir katılımcının sesinin duyulmamasına dair bir eleştiri yer almaktadır.
* Yayın sonunda Aydın Sezer'den alınan sözün (muhtemelen yeni bir program sözü) izleyiciyi memnun ettiği belirtilmiştir.
Özetle: İzleyiciler, programı genel olarak değerli bulmuş ve beğenmişlerdir. Ancak, programın temel tezi olan Rusya'nın Esad'ın düşüşündeki rolüne ilişkin farklı ve kimi zaman sert tartışmaların olduğu görülmektedir. Bu durum, Suriye meselesinin Türkiye'deki izleyici kitlesi nezdinde ne kadar hassas ve tartışmalı bir konu olduğunu da göstermektedir. Yorumlar, izleyici kitlesinin olaylara farklı perspektiflerden baktığını ve medya içeriklerini eleştirel bir gözle değerlendirdiğini ortaya koymaktadır.
Abeer Naeseh Ahmed Ebu Saleh Ahmed Javid Türkoğlu Prof. Dr. Ahmet Sözen Ali Ergin Demirhan Ali İhsan Varol Amberin Zaman Arif Keskin Arzu Akgün Doç. Dr. Arzu Yılmaz Aydın Selcen Dr. Aysuda Kölemen Ayşe Çavdar Dr. Banu Dalaman Barçın Yinanç Behlül Özkan Dr. Birgül Demirtaş Dr. Birol Başkan Burcu Özkaya Canan Güllü Cansel Tan Celal Karadoğan Cengiz Çandar Cengiz Erdinç Cengiz Özdemir Dr. Ceren Ergenç Ceren İskit Ceren Sungur Cihan Kılıç Prof. Dr. Çağdaş Üngör Prof. Dr. Çiler Çilingiroğlu Dalia Ziada Deniz Tunç Kalyoncu Dr. Derya Göçer Dilan Yılmaz Emin Eliçin Dr. Erkan Konyar Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol Faik Bulut Faruk Bildirici Prof. Dr. Fatih Erkoçoğlu Feyza Gümüşlüoğlu Gizem Aslantepe Gökhan Çinkara Gökhun Göçmen Dr. Gül Pulhan Hacer Foggo Doç. Dr. Hakan Güneş Hale Gönültaş Prof. Dr. Hamit Bozaslan Hilal Köylü Hülya Arslan Dr. Hürcan Aslı Aksoy Hüsnü Mahalli Işın Eliçin İlay Aksoy Prof. Dr. İlhan Uzgel İslam el-Zant İslam Özkan Prof. Dr. İsmail Gezgin Dr. Kerem Gülay Kubilay Kaptan Dr. Mayada Kamal Eldeen Mehmet Akif Koç Mehmet Alaca Prof. Dr. Mehmet Azimli Doç. Dr. Meltem Doğan Alparslan Muhammet Yücel Muin Naim Murat Özçelik Murat Türkeş Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar Mühdan Sağlam Namık Tan Doç. Dr. Nazım Cafersoy Nebahat Tanrıverdi Prof. Dr. Necmi Karul Nesrin Nas Nevşin Mengü Nimet Kıraç Oğul Tuna Oğuzhan Çağlıyan Özer Sencar Özkan Öztaş Özlem Ertan Peyman Aref Rahim Farzam Ramazan Bursa Prof. Dr. Recai Tekoğlu Redhwan El Khutabi Ruşen Takva Sadık Usta Sarkis Kassargian Savaş Porgham Selim Sezer Dr. Selin Nasi Prof. Dr. Serhat Erkmen Serhat Uçak Dr. Serkan Keçeci Sibel Karadağ Prof. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe Soli Özel Suat Delgen Töre Sivrioğlu Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan Dr. Tuğçe Tezer Prof. Dr. Turgay Kurultay Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu Yaşar Halit Çevik Yaşar Yılmaz Yektan Türkyılmaz Yiğit Göktuğ Yusuf El Şerif Prof. Dr. Zekeriya Kurşun